Vrije studiekeuze? Bekijk het maar!

DoorMichiel van Etten

28 november 2023

Om de tekorten op de arbeidsmarkt aan te pakken, adviseert een werkgroep van het kabinet dat toekomstige mbo-studenten minder vrijheid moeten hebben bij het kiezen van hun studie. Het doel is om beter in te spelen op de vraag naar specifieke vaardigheden en de groeiende personeelstekorten tegen te gaan.

Een van de sectoren waar te weinig mensen voor opleid worden is de zorg. Foto: Foto door Andrea Piacquadio

Regioplan in de maak
Mbo-scholen moeten de komende zes jaar in opdracht van de regering een regioplan maken, waarin ze de arbeidsmarktontwikkelingen voorspellen. Op basis daarvan bepalen ze hoeveel studenten ze willen in de opleidingen. In overleg met werkgevers en overheid maken ze afspraken aan een ‘regiotafel’ om de instroom in gewenste opleidingen te stimuleren en in andere opleidingen te beperken. Het Ministerie van Onderwijs biedt hulp via een ‘verbinder’, en een onafhankelijke commissie beoordeelt de plannen. Bij een positief advies krijgen de scholen financiële steun.

“De studenten zouden vrij moeten zijn om hun eigen studiekeuze te maken. Het gaat tenslotte om hun toekomst. – Student Mediaredactiemedewerker

Hulp naar tekortsectoren
Naast de regioplannen stelt het advies voor de praktijksubsidie te richten op tekortsectoren. Momenteel gaat een kwart van de subsidie naar sectoren waarin nauwelijks werk te vinden is. Ook wordt voorgesteld de financiering voor tekortstudies te verhogen, zodat scholen meer ontvangen voor studenten in die richtingen. Een laatste idee is het instellen van een numerus fixus voor specifieke opleidingen, waarbij de overheid het maximale aantal studenten bepaalt.

“Als studenten verplicht worden om een studie te volgen demotiveert dat enorm. Dat resulteert alleen maar in meer problemen.” – Student Mediavormgever

Vol verwachting klopt ons hart

Een groep ambtenaren en experts, onder leiding van voormalig hoofd van de Onderwijsinspectie Monique Vogelzang, heeft het rapport ‘Samen gericht opleiden voor wendbare vakmensen’ geschreven in opdracht van het kabinet. Het rapport kan mogelijk dienen als inspiratie voor het nieuwe kabinet. Minister Dijkgraaf, die tegen sturing op studiekeuze is, heeft geen reactie gegeven vanwege de demissionaire status van het huidige kabinet. Een nieuwe minister van Onderwijs zal hier later mogelijk wel op reageren.