Je kan elke willekeurige nieuwsapp openen en je stuit direct op tientallen berichten over jongeren die iets strafbaars doen. Het kan gaan over een klein brandje of serieuze mishandeling, en soms zelfs moord. Hoe ernstig is het gesteld met de jeugdcriminaliteit?
Cijfers
In 2023 werden er in Nederland 807.375 geregistreerde misdrijven gepleegd. In 2023 werden 16.900 minderjarigen en 23.400 jongvolwassenen verdacht van een misdrijf. Dat komt neer op één misdrijf per tien minuten.
In hetzelfde jaar zijn 4.600 minderjarigen en bijna 13.800 jongvolwassenen (18-25 jaar) door het OM of de rechter schuldig bevonden aan het plegen van een misdrijf meldt het Centraal Bureau van Statistiek (CBS). De meeste misdrijven (44 procent) vallen in de categorieën vandalisme, geweld en diefstal, ook wel traditionele delicten genoemd.
Invloed van vrienden
Opgroeiende jongeren zijn gevoelig voor crimineel gedrag. ‘Ze zoeken steun bij leeftijdsgenoten en willen graag bij een groep horen,’ aldus de website van Bureau Halt. Dit komt doordat jongeren graag grenzen opzoeken, aldus de instantie. In een groep wordt dit gevoel alleen maar versterkt. Dit is heel normaal: ‘In de puberteit zijn jongeren bezig met het ontwikkelen van hun eigen identiteit’.
Factoren
Ondanks de daling van de traditionele delicten in vergelijking met 2022 zijn de ernstige strafbare feiten wél opvallend hoog. Dan gaat het over het voorbereiden van terroristische aanslagen en (poging tot) moord. ‘Vaak zijn jongeren geradicaliseerd op sociale media, zonder dat hun omgeving hier aanwijzingen van heeft opgevangen. Algoritmes van sociale media spelen hier een hele belangrijke rol in’, schrijft de Raad voor de Kinderbescherming. Je kan alles vinden op het internet. Op het moment dat jij een post liket over de Tweede Wereldoorlog kan je gemakkelijk belanden in een tijdlijn waar steeds extremistischere content te zien is. Doordat jongeren zo makkelijk beïnvloedbaar zijn en vaak geen idee hebben van de gevolgen van hun misdrijf zijn ze snel in staat om een misdrijf te plegen.
Naast sociale media spelen persoonlijke factoren, zoals gender, familiebanden, religie en opleidingsniveau mee. Zo plegen mannen het vaakst misdrijven, omdat mannen aangemoedigd worden om waarde te hechten aan risico te nemen, om mannelijkheid te associëren met fysieke kracht en controle. ‘Mensen die voortgezet speciaal onderwijs en praktijkonderwijs als hoogst gevolgde opleiding hebben, blijken bijna 6 keer vaker verdacht te worden van het plegen van een misdrijf’, meld het CBS.
Bureau Halt
Bureau Halt geeft jongeren voorlichting over verschillende onderwerpen die te maken hebben met jeugdcriminaliteit, maar bijvoorbeeld ook over sexting educatie en cyberpesten. Jongeren die ooit de mist in zijn gegaan komen bij Bureau Halt terecht en gaan samen met ervaringsdeskundigen een traject aan om weer op het juiste spoor te komen. Halt straft niet om het straffen. Er word goed gekeken naar de behoeften van de jongeren en het traject kan zo aangepast worden dat iedere jongeren zijn of haar fouten gaat inzien en niet vaker illegale dingen gaat doen.
