Steeds meer jongeren zijn continu online. Ze gebruiken hun smartphone gemiddeld 5,4 uur per dag, waarbij het grootste deel van deze tijd wordt besteed aan sociale media zoals TikTok, Instagram en Snapchat. Ongeveer 30% van de jongeren geeft aan zich weleens onzeker, depressief of verdrietig te voelen na het gebruik van sociale media.
Het gebruik van smartphones, vooral vlak voor het slapengaan, kan de kwaliteit van slaap verminderen. Blauw licht van schermen verstoort de aanmaak van melatonine, het hormoon dat je slaperig maakt.
Daarnaast blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Amsterdam dat jongeren die meer tijd besteden aan social media-apps vaker afgeleid zijn en slechter slapen. Teun Siebers stelt: “Het continue switchen van aandacht van de telefoon naar iets anders trekt een flinke wissel op het concentratievermogen van jongeren.”
Mentale gezondheid en sociale media
Social media bieden contact en afleiding, maar hebben ook nadelen. Jongeren vergelijken zichzelf vaak met anderen en voelen zich daardoor onzeker of gestrest. Alles lijkt perfect op Instagram of TikTok, maar dat beeld klopt niet met de werkelijkheid. Uit onderzoek van het Trimbos-instituut blijkt dat 1 op de 3 jongeren zich somber voelt na veel socialmediagebruik.
Psychiater Esther Molenaar waarschuwt: “Je ziet alleen de perfecte momenten van anderen. Dat vertekent je beeld van de werkelijkheid.”
Ook de constante meldingen en bereikbaarheid zorgen voor onrust, minder focus en mentale vermoeidheid. Veel jongeren ervaren dat ze uren scrollen zonder dat het echt iets toevoegt. Zo vertelt Lotte, student aan het Mediacollege Amsterdam: “Soms zit ik zo lang op m’n telefoon dat ik achteraf niet eens meer weet wat ik allemaal heb gezien. Dan denk ik: dit was waarschijnlijk allemaal mentaal gezien onzin.”
Het laat zien hoe socialmediagebruik niet alleen tijd kost, maar ook je hoofd volmaakt met dingen die weinig betekenis hebben.
Wat kun je doen?
- Beperk schermtijd: Stel limieten in op je telefoon om het gebruik te verminderen.
- Schermvrije momenten: Creëer momenten zonder schermen, zoals tijdens maaltijden of voor het slapengaan.
- Praat erover: Bespreek met vrienden of familie hoe je je voelt en zoek samen naar oplossingen.
