’s Nachts alleen over straat lopen, het klinkt heel normaal, maar dat is het niet. Vrouwen worden al jarenlang lastig gevallen als ze alleen over straat gaan in de avond. Wij eisen de nacht op is een actie die aandacht vraagt voor de veiligheid van meisjes en vrouwen op straat. Door de jaren heen zijn er meer van dit soort acties geweest.
Op de nacht van 19 op 20 augustus werd zeventienjarige Lisa vermoord. Ze was onderweg van het centrum van Amsterdam naar Abcoude, haar woonplaats. Ze werd langs een fietspad in Duivendrecht dood aangetroffen. Hoewel ze hulpdiensten belde, kon de politie haar niet meer redden.
Het onbehagen bij de vrouw
Johanna Elisabeth Smit, ofwel Joke Smit, was een taalkundige en journaliste. Het artikel ‘Het onbehagen bij de vrouw’, waarin Joke schreef over de problemen die zij als werkende moeder ondervond, werd gezien als het begin van de Tweede Feministische golf. De feministische bom barstte. Vrouwen namen het recht in eigen handen; er werden feministische groepen opgericht en vrouwen lieten zich niet meer tegenhouden door mannen.
Man Vrouw Maatschappij, ofwel MVM, werd door Joke en met wetenschappelijk medewerker, journalist en politica Hedy d’Ancona opgericht in 1968. Een jaar later werd Dolle Mina opgericht,
Feministische Dolle Mina
De feministische groep, Dolle Mina, ontstond uit studenten, jongeren uit de Socialistische Jeugd en werkende vrouwen. Ze waren ontevreden met het rolpatroon tussen de man en de vrouw. Daarom eiste ze kansengelijkheid tussen mannen en vrouwen, doorbreken van de traditionele rolverdeling en legalisering van abortus.
Dolle Mina wist een breed publiek te bereiken met grote acties. De eerste actie vond op 23 januari 1970 plaats. De leden van Dolle Mina bestormden de Business School ‘Nyenrode’ in Amsterdam, omdat vrouwelijke studenten daar werden uitgesloten. De actie eindigde met de verbranding van een korset bij het standbeeld van Wilhelmina Drucker.
Feministische Heksennacht
Susan Alexander Speeth werd in 1975 neergestoken toen ze ’s avonds alleen naar huis liep. Dat vormde de aanleiding voor de feministische actie ‘Heksennacht’. Aan een ‘Reclaim The Night’ mars in België deden meer dan tweeduizend vrouwen uit veertig landen mee. Het doel van de mars was het zichtbaar maken van de verschillende soorten geweld waar vrouwen wereldwijd mee te maken hebben.
De actie vond in Nederland in tien steden tegelijkertijd plaats, waaronder Amsterdam, Utrecht, Nijmegen, Groningen en Den Haag. Meer dan achtduizend vrouwen gingen in 1978 de straat op met fakkels en spandoeken terwijl ze het Heksenlied zongen, waarin werd verwezen naar Middeleeuwse praktijken.
Vooruitgang
De slogan van de Heksennacht was ‘Take Back The Night’, ofwel ‘Neem de nacht terug’. De slogan is dus erg te vergelijken met de ‘Wij Eisen De Nacht’ actie. Er is dus geen grote vooruitgang voor de veiligheid van vrouwen op late uren.
Maar het onderwerp is wel centraler gaan staan in de maatschappij. De rechten van slachtoffers, betere juridische bescherming en het doorbreken van het taboe rond seksueel geweld is tegenwoordig een stuk beter de bespreken in tegenstelling tot 50 jaar geleden.
Veilig gevoel van de studenten
Studenten van het Mediacollege Amsterdam vinden het tegenwoordig steeds spannender om alleen over straat te lopen in de avond. “Ik merk dat ik ’s avonds sneller ga fietsen of lopen als ik alleen op straat loop”, zegt Marije, student Mediaredactiemedewerker. “Met familie of een grote groep voel ik me vrij veilig buiten, maar zodra ik met een vriendin of alleen op straat loop voel ik me gelijk een stuk minder veilig”, aldus haar studiegenoot Suzan.
