De Amsterdamse sportschoolketen Saints & Stars ligt opnieuw onder een vergrootglas. Na maandenlang onderzoek heeft het Openbaar Ministerie besloten dat de keten niet wordt vervolgd voor arbeidsuitbuiting, een vorm van mensenhandel. Echter worden ze nog wel verdacht van mensensmokkel en valsheid in geschrifte. Daarmee is de storm rondom de populaire gym nog niet gaan liggen.
De zaak begon afgelopen zomer, na onthullingen van Het Parool. Volgens de krant zouden schoonmakers uit de Filipijnen en Indonesië onder valse beloftes naar Nederland zijn gehaald. Volgens de krant moesten ze eenmaal hier extreem lange dagen maken.
De schoonmakers verbleven In de villa van oprichter Tom Moos. Daar zouden zij, door een gebrek aan ruimte, bedden hebben moeten delen of zelfs op de grond hebben geslapen. Ook zouden hun paspoorten zijn ingenomen door een leidinggevende.
Tijdens een controle trof de arbeidsinspectie inderdaad meerdere mensen aan die niet in Nederland mochten werken. Toch vond justitie geen bewijs voor dwang, misleiding of geweld. Om van mensenhandel te spreken, zijn deze bewijzen echter wel noodzakelijk. Daarom vervalt die verdenking nu officieel.
Loze beloftes
De schoonmakers kwamen volgens de aangifte naar Nederland met de belofte van een goedbetaalde baan en huisvesting. Velen van hen lieten familie achter in de hoop op een beter leven. Eenmaal aangekomen bleek de waarheid een stuk zwaarder. Ze moesten volgens hun verklaring dagen van wel 17 uur maken, soms zeven dagen per week.
Een oud-medewerker vertelde aan Het Parool dat ze bang waren om ontslag te krijgen of teruggestuurd te worden als ze zouden klagen. “We voelden ons opgesloten. We hadden geen paspoort, geen geld en geen idee wat onze rechten waren.”
Smaad en laster
De advocaat van Saints & Stars ontkent alle beschuldigingen en zegt dat de sportschool volledig meewerkt aan onderzoek. “De aantijgingen zijn pertinent onwaar,” liet hij eerder aan AT5 weten. Volgens hem is het bedrijf slachtoffer van een mediastorm die is gebaseerd op halve waarheden.
De sportschool heeft zelf aangifte gedaan van smaad en laster, omdat ze vinden dat hun reputatie bewust is beschadigd. Volgens Saints & Stars hebben sommige schoonmakers hun verklaring overdreven of onjuist gepresenteerd.
Aan de andere kant noemen belangenorganisaties de beslissing van het OM juist teleurstellend. “Er is duidelijk iets misgegaan, maar het rechtssysteem laat deze mensen nu in de steek,” zegt een woordvoerder van FairWork, een organisatie die opkomt voor arbeidsmigranten. “Het is ontzettend moeilijk om uitbuiting aan te tonen, zeker als slachtoffers geen papieren hebben en afhankelijk zijn van hun werkgever.
Schade al aangericht
Voor Saints & Stars is de schade al aangericht, los van de uitkomst van het onderzoek. De keten verloor klanten en kreeg bakken kritiek op social media. Waar de gym voorheen werd gezien als een soort statussymbool, roept de naam nu gemengde gevoelens op.
Toch probeert de sportschool het vertrouwen te herstellen. Volgens hun woordvoerder zijn de werkomstandigheden inmiddels verbeterd en is er nieuw personeel aangenomen. Ook zou er nauwer worden samengewerkt met uitzendbureaus om alle papieren correct te regelen.
