De dienstplicht is in Nederland officieel nog steeds ingevoerd, maar we voeren het al lang niet meer uit. Toch wil ChristenUnie-leider Mirjam Bikker er nieuw leven in blazen. Zij wil dat jongeren niet alleen in het leger kunnen dienen, maar ook kunnen helpen in de zorg, het onderwijs of bij de politie. Zo zouden jongeren iets kunnen bijdragen aan de samenleving én leren wat maatschappelijke verantwoordelijkheid betekent.
Wat is de dienstplicht?
De dienstplicht houdt in dat iedereen tussen de 17 en 45 jaar oud in Nederland kan worden opgeroepen om het land te verdedigen. In de praktijk gebeurt dat al sinds 1997 niet meer, omdat de opkomstplicht is stopgezet. Jongeren van 17 jaar krijgen wel een brief van de overheid waarin staat dat ze zijn geregistreerd voor de dienstplicht. Sinds 2020 geldt dit ook voor meisjes.
Alleen als er een noodsituatie is, zoals oorlog, kan de overheid besluiten om mensen weer op te roepen. Jongeren die wel ervaring bij Defensie willen opdoen, kunnen meedoen aan het Dienjaar Defensie. Dat is een vrijwillig programma waarin je werkt, leert en een salaris krijgt.
ChristenUnie wil bredere dienstplicht
Mirjam Bikker, lijstterkker van de ChristenUnie, vindt dat de dienstplicht breder moet worden ingezet. Volgens haar is het belangrijk dat jongeren niet alleen in het leger, maar ook in andere sectoren kunnen helpen. Ze noemt vooral de zorg, het onderwijs en de politie, omdat daar te weinig personeel is.
Bikker denkt dat jongeren door zo’n maatschappelijke dienst meer leren over verantwoordelijkheid, samenwerken en wat er nodig is om een samenleving goed te laten werken. Het plan is dus niet alleen bedoeld om tekorten op te lossen, maar ook om jongeren te laten groeien als persoon.
Hoe zou het plan werken?
Het idee lijkt op een maatschappelijke dienstplicht. Jongeren zouden na hun schooltijd een periode werken in een sector die bij ze past. Iemand die graag met mensen werkt, kan bijvoorbeeld helpen in de ouderenzorg. Iemand die graag actief bezig is, kan juist meewerken bij de politie of bij Defensie.
Het is nog niet duidelijk hoe lang deze periode zou duren en of deelname verplicht of vrijwillig wordt. Bikker wil daarover in gesprek met de overheid, Defensie en de betrokken organisaties.
Wat vinden mensen van dit idee?
Het plan van Bikker zorgt voor veel discussie. De ChristenUnie, het CDA en JA21 vinden het een goed idee omdat het jongeren betrokken maakt bij de maatschappij en helpt bij het oplossen van personeelstekorten. GroenLinks, PvdA en D66 zijn juist bang dat jongeren te veel worden verplicht en dat het lastig wordt om het goed te organiseren.
Een onderzoek van EenVandaag uit 2014 laat zien dat een derde van de jongeren tussen 18 en 35 jaar een jaar in het leger wil dienen. Vooral jongens zijn geïnteresseerd (42%), bij meisjes is dat 22%. Er was destijds al een voorstel om de dienstplicht weer in te voeren.
Of de bredere dienstplicht er echt komt, hangt af van wat de politiek in de komende tijd besluit. Dus laat je stem horen op 29 oktober, want het besluit gaat ook over jou!
