Vrijheid is een waarde waar we vandaag niet zonder zouden kunnen. Toch blijkt het dat de mensheid nog steeds moeite heeft met de verantwoordelijkheden die deze waarde met zich meebrengt. Redacteur Mark Schilperoort schrijft een opinie over de waarde van vrijheid.
Maar als eerst: wat is de vrijheid van meningsuiting? In het Europees verdrag voor de Rechten van de Mens wordt het omschreven als: “Eenieder heeft recht op vrijheid van meningsuiting. Dit recht omvat de vrijheid om een mening te koesteren en de vrijheid om inlichtingen of denkbeelden te ontvangen of door te geven, zonder inmenging van enig openbaar gezag en ongeacht grenzen. Dit artikel belet niet dat Staten radio-, televisie- of bioscoopondernemingen aan een systeem van vergunningen onderwerpen.”
Het blijkt dat we als mensheid inzien dat de vrijheid van meningsuiting een belangrijke bouwsteen is voor een samenleving waar groeien centraal staat. Toch lijken er aardig wat problemen te ontstaan wanneer mensen deze vrijheid krijgen. Dit is nergens duidelijker te zien dan op het internet. De bijna oneindige vloed aan zinloze discussies lijkt het nut van de vrije meningsuiting tegen te spreken alsnog geloven we dat de kern van het probleem ergens ander ligt.
De intentie
Wat de persoon proberen te communiceren zou het belangrijkst moeten zijn, toch letten we meer op hoe het gezegd wordt. Omdat oneerlijkheid in de menselijke natuur verwerkt zit hebben we altijd een reden om de achter liggende gedachte te wantrouwen. Hierdoor gaat de focus juist naar hoe zij het zeggen om achter hun intentie te komen.
Misscommunicatie
Maar waarom zou deze natuurlijke reactie een probleem veroorzaken? Onderzoek wijst uit dat mensen vaak subjectief hun mening vormen. In 2008 schreven de onderzoekers er over in Journal of Marketing Research: “Psychologen tonen aan dat mensen, als onderdeel van socialisatie, de normen en waarden van hun samenleving internaliseren (Campbell 1964; Henrich et al. 2001). Deze dienen als een interne referentie waarmee een persoon zijn of haar gedrag vergelijkt.”
Deze theorie stelt dus dat wat als goed en fout gezien wordt voor een groot deel subjectief is. Het begint wanneer de interne referentie toegepast wordt aan een ander, maar dit alleen creëert het conflict niet. Het conflict ontstaat door de onbewuste koppeling van fout aan slecht. Dit kun je het duidelijkst zien in het internetfenomeen “Cancelen”.
Cancelen
“Een term, meestal gebruikt door Twitter, om civiel oordeel en civiele strafmaatregelen te waarborgen, zodat een individu dat iets verkeerds heeft gedaan (in hun ogen) wordt blootgesteld. Mensen gaan naar Twitter om de internetstatus en/of populariteit van die persoon te ruïneren, vaak vanwege racisme of iets satirisch of komisch.” (Urban Dictonary) Dit soort gedrag is het perfecte voorbeeld. Mensen worden massaal aangeleerd om alles wat ze waarnemen als fout aan te vallen.
Dit is misschien op het internet niet zo’n groot probleem maar op het moment dat deze manier van doen daarbuiten wordt toegepast krijgen we een soort samenleving die een onbesproken perfectie afdwingt. Hierdoor wordt fout zitten vermeid als de pest, mensen vrezen om aangevallen te worden weigeren dus überhaupt toe te geven dat er een fout is gemaakt. En dat is de vijand van groei, het weigeren om te leren van fouten zorgt voor een karakter dat in plaats van oplossingen excuses bedenkt.
Communicatie
Tegenwoordig wordt de vrijheid van meningsuiting vaak gebruikt als wapen. Het wordt ingezet om andere meningen te bespugen en te onderdrukken, terwijl we het zouden moeten gebruiken om onze ideeën te delen en onze perspectieven breder te maken. Helaas hebben weinig van ons wereld veranderende macht,
Toch denk ik dat er zeker nog hoop is. De enige manier om te werken aan dit probleem is door te leren en daar echt voor open te staan, luisteren om te begrijpen en niet om te antwoorden. De hoop is dan dat de mensen om je heen dit ook zullen merken en het zelf toe passen. Zo kunnen we toch iets van verbetering maken op onze eigen plekjes.
