Gistermiddag kwam naar buiten via RTV Noord dat drie gemeenten in Groningen niet heel netjes met de panden van Joodse bewoners zijn omgegaan na WO II. Dit bleek uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen. Het gaat om de gemeentes Eemsdeltam, Pekela en Westerwolde. Het onderzoek is in gang gezet door de gemeentes zelf, want die waren benieuwd wat er in hun gemeente was gebeurd tijdens de oorlog met de Joden. “Het is beschamend wat voorgangers van ons gedaan hebben.” zegt Jaap Kuin de burgemeester van Pekela. Maar hoe zat dit in Amsterdam?
Er woonden zo’n 62.000 Joden in Amsterdam, die woonden op 22.000 adressen. Na de oorlog kwamen de joden weer terug in Amsterdam. De duizenden joden die de concentratiekampen hadden overleefd mochten toen weer terug, maar konden vaak niet meer naar hun eigen huis. Dat was of gesloopt voor vuur wat toen heel er nodig was in de hongerwinter, of het huis was verkocht aan andere mensen. “Je was eigenaar, je had er gewoond maar er zat iemand anders in.” zegt oud-voorzitter Ronny Naftaniel van het Centraal Joods Overleg tegen Nieuwsuur.
Leeggeroofd
De huizen van Joden waren soms al jaren niet meer bewoond. Sommige mensen wisten niet eens meer of ze zouden terugkeren. Het verkopen van deze huizen mocht van de gemeente omdat er in die tijd een ernstig huizentekort was. Tijdens de oorlog beroofden de Duitsers ook de leegstaande huizen van de Joden. Vooral kunst die ze hadden hangen, belandde in Duitse huishoudens. De rest van de inhoud van de huizen werd gebracht naar een zo geheten roofbank. In Amsterdam zat er een op de Sarphatistraat.
De periode na de oorlog was lastig voor de Joden. Ze moesten alles opnieuw opbouwen in Amsterdam, letterlijk en figuurlijk. Hun gezinnen en bezittingen waren weg. Het herstellen van de huizen ging traag en moeizaam. Er was nauwelijks belangstelling voor de situatie waar de Joden zich in bevonden. Pas in de jaren ’50 ging het weer wat beter met de Joden in Amsterdam en leefden er weer bijna 15.000 Joden in de hoofdstad.
