Een meerderheid van de Tweede Kamer wil een minimumleeftijd van 15 jaar invoeren voor sociale media zoals TikTok, Instagram en Snapchat. De regering wordt verzocht om leeftijdsgrenzen vast te stellen en zich internationaal in te zetten voor strengere regels. Maar hoe gaat de controle daarop werken?
Op dit moment bepalen techbedrijven zelf vanaf welke leeftijd jongeren een account mogen aanmaken en hoe dat gecontroleerd wordt. Europese wetgeving schrijft voor dat jongeren onder de 16 alleen met ouderlijke toestemming sociale media mogen gebruiken, maar in de praktijk is die controle minimaal. D66-Kamerlid Hanneke van der Werf vindt dat daar een einde aan moet komen. “Het aantal telefoonverslaafde kinderen groeit hard. Onderzoek na onderzoek laat zien dat sociale media een negatieve invloed hebben op het mentale welzijn van jongeren,” zegt ze in de Tweede Kamer.
De minimumleeftijd van 15 jaar zou specifiek gelden voor apps die gebruikmaken van algoritmes om gebruikers zo lang mogelijk op het platform te houden. Denk hierbij aan TikTok, Instagram, Facebook en Snapchat. WhatsApp valt daar niet onder.
Internationale aanpak en controle
De vraag blijft hoe zo’n leeftijdsgrens gehandhaafd moet worden. Australië kondigde vorig jaar als eerste land ter wereld een verbod op sociale media onder de 16 jaar aan, maar loopt sindsdien tegen grote praktische problemen aan. Wie controleert de leeftijd van gebruikers? En hoe zorg je ervoor dat privacy wordt gewaarborgd?
D66 stelt voor om techbedrijven de leeftijdsverificatie te laten uitvoeren, zonder dat ze daarbij gevoelige persoonsgegevens verzamelen. “We gaan geen plaatjes van ID’s delen met techbedrijven, maar een simpel ‘ja’ of ‘nee’ is genoeg,” aldus Van der Werf.
Staatssecretaris Vincent Karremans (VVD) van Jeugd en Preventie heeft aangekondigd dat hij voor de zomer met een advies komt over de minimumleeftijd voor sociale media meldt Villamedia. het gebruik van smartphones en de maximale schermtijd voor kinderen. Ook overlegt hij met andere EU-landen over een gezamenlijke aanpak.
Wat vinden mensen ervan?
De invoering van een minimumleeftijd van 15 jaar voor sociale media roept gemengde reacties op. Sommige ouders en deskundigen zijn blij met de maatregel, terwijl anderen twijfelen of deze effectief zal zijn. Jongeren zelf reageren verdeeld: de één vindt het een goed idee, de ander vreest dat het weinig zal uitmaken.
“Ik zie dagelijks hoe verslaafd mijn kinderen zijn aan TikTok. Ze zitten urenlang op hun telefoon en worden er soms zelfs chagrijnig van. Ik denk dat een hogere minimumleeftijd een goed begin is,” zegt Monique (42), moeder van twee tieners.
Toch zijn niet alle ouders overtuigd. “Mijn zoon is 14 en gebruikt Instagram vooral om met vrienden te praten. Ik weet niet of een verbod echt helpt. Ze vinden toch wel een manier om eromheen te werken,” zegt James (45).
Jongeren zelf hebben ook hun mening. “Het slaat nergens op. Iedereen liegt toch over zijn leeftijd bij het aanmaken van een account,” zegt Sam (13). Maar niet iedereen denkt er zo over. “Als sociale media echt zo slecht zijn voor onze mentale gezondheid, dan is dit misschien wel nodig,” zegt Noah (16).
De discussie over de impact van sociale media en de rol van de overheid in het reguleren ervan is nog lang niet voorbij. Met het aankomende advies van staatssecretaris Karremans zal het debat alleen maar verder oplaaien.
