Sigaretten, vapes, nicotinezakjes, THC, noem het maar allemaal op. Het blijven middelen die voor sommige mensen erg verleidelijk zijn. In een wereld vol trends en sociale druk raken steeds meer jongeren ook onder de invloed van verschillende varianten van nicotine.
Inmiddels is de e-sigarret een hype en roken een norm. Wetend dat het schadelijk is voor hun menselijke gezondheid, raken gebruikers er afhankelijk van. Maar wat maakt nicotine steeds meer verleidelijk voor jongeren?
Hoe werkt Nicotine?
Ten eerste is nicotine een stimulerende stof die zorgt voor een ontspannen gevoel in de hersenen. Het stofje komt supersnel in het bloed terecht, en bereikt je hersenen al binnen 10 tot 20 seconden na de inname. Nicotine stimuleert de afgifte van dopamine, ‘een gelukshormoon’. Dit gelukshormoon kan zorgen voor een oppepper gevoel, wat uiteindelijk lijdt tot een zogeheten “nicotinedip”. Ook boost het de werking van acetylcholine na, een stofje die betrokken is bij concentratie of stemming.
Nicotine in vapes is ten tweede anders dan in een normale tabak sigaret. Nicotine is een natuurlijk gif die de tabaksplant zich aanmaakt om zicht te beschermen tegen insecten. De tabaksbladeren van de plant worden gedroogd, bewerkt en verwerkt tot sigaretten, terwijl in het proces bij de e-cigaret de nicotine chemisch wordt omgezet tot vloeistof, vaak met een smaakje.
Risico’s
Normale tabak sigaretten bevatten schadelijke stoffen zoals teer, koolmonoxide en meer dan 70 kankerverwekkende stoffen. Dit verhoogt het risico op longkanker, hart- en vaatziekten of COPD, constateert het CDC uit onderzoek. Hoewel in vapes minder verbranding plaatsvind bij de inhaling, wat zorgt voor minder teer een koolmonoxide afvoer. Toch zorgen de damp in vapes voor chemische stoffen die vrijkomen in de longen zoals metalen of Propyleenglycol.
Er wordt vaak gediscussieerd welke van deze twee varianten slechter is voor de gezondheid, hier staat nogsteeds een groot vraagteken achter. Wat er wel duidelijk is dat beide varianten geen gezonde opties zijn en eerder zorgen voor nadelen dan voordelen. Ook is de kans om een verslaving op te lopen erg groot. Hierdoor raken gebruikers snel in de ban van het gevoel van constante dopamine en wordt het nicotinegebruik lastiger om af te bouwen als je dit regelmatig doet.
Invloed bij jongeren
Nicotinegebruik onder jongeren is in de afgelopen jaren zorgwekkend toegenomen. Er zijn al meerdere maatregels ingezet om het kopen van nicotineproducten moeilijk te maken voor jongeren onder de 18 jaar, zoals het verbod op het produceren van smaakjes in 2023. Nog steeds komen deze kinderen gemakkelijk aan een zoete vape door bijvoorbeeld door contact op te leggen met een dealer. Uit de cijfers van het Trimbos-instituut onderzoek blijkt dat nu 10,3% van de jongeren maandelijks gebruik maakt van een vape en in het afgelopen jaar 21,7% van de jongeren wel eens heeft gerookt of gevapet, dat is bijna 1 op de 4. Wat ook opmerkelijk was dat veel vapende jongeren tussen de 15 en 17 jaar ook roken.
Jongeren zien mensen in hun omgeving rokend op straat of met vapes in alle kleuren en maten. Het wordt inmiddels zo veel gedaan dat het bijna raar is om een haaltje af te slaan. Hierbij speelt groepsdruk een rol aan bij. Jongeren zien vapen en roken als “stoer” of “cool”, en zien het als een manier om te laten zien dat ze er bij horen, want “iedereen doet het”. Ook zijn er andere nicotinevarianten uit het buitenland naar Nederland gekomen, zoals nicotinezakjes (snus), of de THC vape, dat is een vape die cannabis bevat. Deze producten worden door dealers geadverteerd met leuke kleuren en smaken op social media platformen zoals Snapchat of Instagram, wat het kopen van deze producten erg aantrekkelijk maakt.
Omdat tieners nogsteeds in hun ontwikkelingsfase zijn, zijn ze niewschierig, makkelijk beïnvloedbaar, of kunnen ze de risico’s kunnen inzien van een nicotineproduct. Ze denken misschien dat nicotine niet zo erg verslavend kan zijn maar eerder veilig. Vapes en nicotinezakjes hebben daarentegen ook geen sterke geur dus is het makkelijker om het stiekem te gebruiken zoals thuis of op school. Jongeren raken door deze redenen ook eerder afhankelijk aan nicotine dan volwassenen. Of jongeren stappen van een vape over naar sigaretten of andersom. Maar dit is geen werkende oplossing om van de verslaving af te komen.
Aanpak
Van een nicotine verslaving afkomen is moeilijk, maar niet onmogelijk. Er zijn effectieve strategieën en hulpmiddelen die je kunnen helpen om er van af te komen, of je nu rookt of vaped. Als je echt overweegt om te stoppen is het het beste om gelijk in een keer te stoppen met alles. Hiermee wordt bedoelt dat je niet op zoek moet gaan voor een alternatief voor nicotine, dit kan de voortgang juist vertragen of verslechteren. Vraag jezelf af “waarom vape ik?” probeer de nadelen te scheiden van de voordelen. Hierdoor begin je de verslaving beter te begrijpen. Of probeer je hoofd te richten op een andere actieve bezigheid, zoals sport of hobby.
Als deze strategieën achteraf na veel overwegingen toch niks heeft opgeleverd, dan zijn nicotinepleisters of nicotinekauwgom nog een gezondere optie om de verslaving onder controle te krijgen. Maar het beste is om het bespreekbaar te maken met vrienden of familie, of schakel je huisarts of specialist in.
Meer te weten willen komen over Nicotine en de risico’s daarvan? Bezoek ikstopnu.nl voor meer oplossingen en informatie.
